Begeleiding naar het sterven toe.
Gesprekken
​
In mijn werk als logopedist in een verpleeghuis de laatste 11 jaar heb ik veel mensen zien sterven.
Ik heb nog veel méér mensen begeleid in hun laatste levensfase.
Ik heb geleerd om verbale en non-verbale signalen op te vangen en te vertalen. Woorden te geven aan signalen. Of gerichte vragen te stellen daarover. Ook heb ik geleerd om andere kanalen in te zetten als spreken moeilijk valt. Soms werkt het bevrijdend om te schrijven, te tekenen, passende foto’s te zoeken of via een muziekstuk aan te geven hoe iets voelt. Om klanken te maken.
​
En trouwens: Alles kan en mag gezegd worden.
Er is geen oordeel, er is niets fout. Het onderliggende denkproces mag nog ruw zijn of chaotisch. Ik denk graag mee en vaker komen we samen tot de essentie. Samen stil zijn, is ook een vorm van communicatie.
Als er nog weinig tijd is, dan benutten we die ...
Mogelijkheden
Om beter te verstaan wat je voelt, wat je denkt, wat je wilt en wat je kunt.
Ontspanning of meditatie
eventueel met aanraking
Naast gesprekken heb ik veel mogelijkheden ontwikkeld om zorg te dragen voor ontspanning van lichaam en geest. Al in 1990 kwam ik in aanraking met andere zienswijzen op gezondheid en leven dan de Westerse. Het zoeken van een nieuw evenwicht in het lichaam dat verandert is een grote uitdaging.
​
Adem- en meditatieoefeningen kunnen hierbij van betekenis zijn.
Het samen in- en uitademen, eventueel met een passende aanraking kan ruimte geven. Het brengt in beweging en tot rust. Adem maakt contact met de binnen- en buitenwereld.
Hoewel de adem voor een groot deel onbewust plaats vindt, zijn er manieren om je hierop af te stemmen. Bij verlies van kracht, bij omgaan met de pijn kan de ademhaling een sleutel zijn. Soms ondersteunt door muziek of een rustige stem.
​
Door minder te strijden met het beeld dat je van je zelf hebt en meer gewaar te zijn van het verlies, kan eerder aanvaarding ontstaan. Door deze afstemming van mogelijkheden en beperkingen kan er soms weer nieuwe vreugde voelbaar zijn. Misschien in kleine dingen, in dat wat waardevol is, in de verbinding met mensen die je dierbaar zijn, in de liefde, in een stukje zingeving…?
Deze afstemming kan je helpen toe te groeien naar het afscheid van dit aardse leven.
Klanken maken; u - jij - ik
of samen luisteren
Met het klank georiënteerd zingen, zoals het in Nederland wordt genoemd, heb ik al een lange geschiedenis vanaf 1995. (zie pagina achtergrond)
Het heeft me gevormd tot wie ik ben. Doordat de methode niet vastligt, maar juist uitgaat van de “eigen wijsheid” van de mens, de signalen vanuit het lichaam, heb ik leren aansluiten bij wat er leeft en wat bij u past.
En zo heb ik een unieke manier van werken ontwikkeld die heel heilzaam kan zijn, juist voor zieke mensen. En ook voor hen die de weg van het loslaten van het leven moeten gaan. Die gaan sterven.
​
Ik heb veel mensen met stemproblemen, waaronder zangers, in behandeling gehad en het veranderingsproces begeleid. Maar ook in het verpleeghuis bleek het een waardevolle benadering voor mensen met de ziekte van Parkinson, MS, bij klachten ten gevolge van bepaalde vormen van kanker.
​
Hierbij maak ik gebruik van klanken of klankmateriaal.
De klank van een klankschaal, oceandrum, regenmaker, cymbalen hebben ieder hun eigen uitwerking op het lichaam, op de mens. Op dat moment, in die ruimte.
Vanuit het ervaren van die klanken kan er een prettige ontspanning ontstaan.
Klankmaterialen zijn ook zinvol om te gebruiken in een situatie van pijn en verlies. Soms schept de klank ruimte, soms zet het vastzittende emoties in beweging. Dit kan opluchting geven. Mildheid en doordringendheid van klank: beiden zijn mogelijk.
Het zingen van “helende” klanken voor u, of met jou, soms in een eenvoudige melodielijn, het zijn allemaal mogelijkheden die we samen kunnen aangaan.
Voor vragen: 06-37139550
Zingevingsvragen
En dan is er ineens de vraag naar de zin van het leven. En die ga ik niet uit de weg. Na een kerkelijke opvoeding heb ik veel nieuwe inzichten verworven door mijn werk, door cursussen, door veel te lezen. Verschillende godsdiensten, stromingen, zienswijzen heb ik tot me genomen en veelal doorleefd.
In gesprekken kunnen vragen aan de orde komen: "Waartoe was ik op aarde?"
"Waar ga ik heen na dit leven?"
Ik wil hierin niet de rol van een geestelijk verzorger overnemen.
Voor mij zijn er niet overal antwoorden op. Soms geeft niet weten juist rust. Het brein moet dan wel zo ver komen dat bepaalde vragen zich niet meer opdringen. Door te lezen, te horen of een vraag in het lichaam te laten resoneren kunnen er nieuwe inzichten komen. Kan er vertrouwen groeien, mogelijk een stukje overgave komen. Bepaalde gevoelens van teleurstelling, boosheid, angst of verdriet worden duidelijk.
Misschien hebben deze nog iets te zeggen?
Aandachtsoefeningen kunnen je helpen om de signalen vanuit jezelf te voelen en te verstaan. Wat heb ik nodig? Wanneer voel ik me comfortabel? Wat kan ik (nog) aan, wat is beter om niet meer te doen. Wat mag nog gezegd worden...